Een warmtepomp is een duurzaam alternatief voor een CV-ketel. De volledig op stroom werkende warmtepomp haalt zijn warmte uit omliggende lucht, bodem of grondwater en zet dit om in bruikbare energie. Deze energie kan gebruikt worden ter verwarming van je woning of tapwater (warm water uit de kraan). Je gasverbruik zal dalen of zelfs worden gereduceerd tot nul. Je elektriciteitsrekening zal echter wel stijgen, daarom wordt vaak geadviseerd om naast een warmtepomp ook zonnepanelen te installeren.

Hoe werkt het?

In bovenstaande afbeelding is weergegeven hoe een warmtepomp zijn warmte opwekt.

Het koudemiddel met de hoge temperatuur geeft nu in de binnenunit de warmte weer over aan het CV-water door gebruik te maken van een warmtewisselaar. Het CV-water verwarmt vervolgens op normale wijze de woning.

Soorten warmtepompen

Er zijn verschillende soorten warmtepompen op de markt. Het verschil zit met name in de bron (bodem of lucht). Afhankelijk van deze bron kan een warmtepomp gekozen worden.

Er kan ook gekozen worden voor een hybride warmtepomp, wanneer woningen nog niet optimaal geïsoleerd zijn. Dit houdt in dat de woning voor een deel gebruik maakt van een CV-ketel en voor een ander deel van een warmtepomp. Deze vorm is in de praktijk goedkoper. Wanneer je deze hybride-vorm gebruikt, zullen beide systemen een langere levensduur hebben.

De totale kosten voor een warmtepomp zullen afhangen aan het systeem dat het beste voor je woning is geschikt. Dat kan erg van elkaar verschillen. Wanneer de warmte uit de bodem moet
komen is de investering aanzienlijk hoger.

Geluid warmtepomp

Sinds 2021 gelden nieuwe eisen voor het maximale geluid van warmtepompen met een buitenunit. De eisen staan in het gewijzigde Bouwbesluit. Ze gelden niet alleen voor nieuwbouw, maar ook voor bestaande woningen. 

De eisen gaan over de hoeveelheid geluid op de erfgrens. Dit mag maximaal 40 dB zijn in de nacht, en 45 dB overdag. dB is de afkorting van deciBell.

Als de buitenunit veel lawaai maakt, moet deze verder van de erfgrens komen. Geluid neemt snel af met de afstand. Je kunt de buitenunit ook in een geluidsdempende omkasting plaatsen. Bijvoorbeeld als de unit niet verder van de erfgrens kan of als je het geluid richting eigen woning of tuin wilt beperken. Goede installatie door een professional is belangrijk om geluidsoverlast te voorkomen.

De geluidsoverlast is te beperken door de juiste apparatuur te kiezen. De buitenunit worden steeds stiller. Een goede aanvullende nde geluidswerende kast kan een oplossing zijn.

Ook de plaats waar de buitenunit is opgesteld is sterk van invloed of er geluidsoverlast wordt ervaren.

Is de warmtepomp voor jou een juiste keuze?

Een warmtepomp is een goede manier om gedeeltelijk of volledig gasloos te gaan wonen. Je woning moet wel voldoende zijn geïsoleerd is om het optimale rendement te verkrijgen.

Enkele voor– en nadelen:

✅	Minder gasverbruik of zelfs gasloos
✅	Een duurzame woning met minder CO2-uitstoot.
✅	Een hoge waarde van je woning
✅	Lagere woonlasten/maandlasten
✅	Je kan subsidie ontvangen
🛑	Niet alle woningen zijn geschikt
🛑	Relatief hoge investering

Met een ven­ti­la­tie­warm­te­pomp heb je geen buitenunit nodig

Niet iedereen weet dat mechanische ventilatie – die in veel woningen al aanwezig is – een mooi opstapje kan zijn naar een echte warmtepomp. Daarmee kan je een leuke energiebesparing realiseren. Daar is zelfs geen buitenunit voor nodig, waardoor het een relatief kleine ingreep is om dit voor elkaar te krijgen. Wat is een ventilatiewarmtepomp en hoe gaat dit alles in z’n werk?

Veel woningen beschikken over mechanische ventilatie. In de meest eenvoudige vorm wordt hierbij de lucht op bepaalde plekken in het huis zoals de badkamer en de wc-ruimte afgezogen en op een centraal punt via een luchtkanaal naar buiten afgevoerd. Door de onderdruk die zo in de woning ontstaat, wordt als vanzelf nieuwe, verse buitenlucht via zoiets als roosters die bij de ramen of in de buitenmuur zitten aangevoerd naar bijvoorbeeld de woonkamer en slaapkamers.

Zeg maar dag tegen de warmte

Zo wordt de lucht in huis dus continu ververst, maar met wel als groot nadeel dat met de afgevoerde lucht meteen ook heel veel warmte zomaar naar buiten wordt geblazen. Waarop de cv-ketel flink aan de slag moet om de woning alsnog op de gewenste temperatuur te brengen of te houden. Wat natuurlijk heel erg zonde en ook onnodig is.

Bij balansventilatie met een wtw-installatie is de situatie al een stuk beter, omdat hier eerst veel warmte uit de afgezogen lucht wordt teruggewonnen, voordat deze lucht naar buiten wordt geblazen. Met deze warmte wordt vervolgens verse inkomende lucht die van buiten wordt gehaald weer netjes opgewarmd. De CV-ketel hoeft nu veel minder vaak bij te springen. In dat geval zijn er wel extra luchtkanalen nodig, niet alleen voor de uitgaande maar ook de ingaande luchtstroom, met beide een eigen ventilator. Omdat deze twee luchtstromen in balans zijn, spreekt men hier van balansventilatie.

Geen buitenunit

In beide situaties kan een ventilatiewarmtepomp worden ingezet. Een groot voordeel daarvan is dat er voor een ventilatiewarmtepomp helemaal geen buitenunit nodig is, laat staan een bodembron. De warmte wordt immers aan de (uitgaande, warme) ventilatielucht onttrokken. Daardoor is dit type warmtepomp ook heel geschikt voor flatgebouwen en appartementen. In de basis wordt de mechanische ventilatiebox vervangen door een ongeveer even grote en dus behoorlijk kleine warmtepomp. Die neemt amper ruimte in beslag, wat belangrijk kan zijn in bestaande situaties.

Het is natuurlijk maar de vraag of er altijd en op elk moment voldoende warmte kan worden teruggewonnen, als er alleen een uitgaand luchtkanaal is (ventilatie type C). Er wordt dan immers (koude) buitenlucht via bijvoorbeeld raam- en muurroosters aangevoerd. Daarom kan er ook gekozen worden voor een hybride ventilatiewarmtepomp. Op piekmomenten zal de cv-ketel dan bijspringen en die wordt meteen ook gebruikt voor het warme tapwater. Al met al werkt dit energiebesparend, maar de woning of het appartement kan zeker nog niet van het gas af.

Extra rendement

Zijn er zowel ingaande als uitgaande luchtkanalen (ventilatie type D), dan is er veel meer mogelijk. Ditmaal zitten er inblaasventielen verspreid over de woning en zijn er geen roosters meer in ramen of muren aanwezig. Doordat beide luchtstromen nu volledig onder controle zijn, kan de warmte die uit de uitgaande lucht wordt teruggewonnen, meteen aan de verse ingaande luchtstroom worden overgedragen om deze alvast voor te verwarmen.

Niet voor niets is bij dit ventilatietype ook al een ‘gewone’ WTW-installatie mogelijk. Maar een ventilatiewarmtepomp weet zelfs nog meer warmte terug te winnen, omdat het de afgevoerde lucht enorm ver kan afkoelen, veel kouder dan de buitenlucht in veel situaties. Daarnaast kunnen bepaalde ventilatiewarmtepompen nog wat extra energie putten uit de condensatie van ventilatielucht, waardoor het rendement nog eens extra hoog is.

Isolatie en af­gif­te­pun­ten

Afhankelijk van de situatie kan dus een compacte ventilatiewarmtepomp worden geïnstalleerd die de aanwezige cv-ketel ondersteunt (hybride warmtepomp), of een alles-in-één ventilatielucht/water warmtepomp (all-electric). Met dit laatste combineer je op een energie-efficiënte manier de ventilatie van de woning met de verwarming van diezelfde woning, plus er is een (vaak) interne boiler voor warm tapwater. Hiermee kan een woning dus van het gas af.

Belangrijk is zoals altijd dat er door een erkende installateur naar de gehele keten wordt gekeken. Zo is en blijft het allereerst belangrijk dat een woning of appartement in voldoende mate is geïsoleerd. Want alle warmte die je door slechte isolatie verliest, ben je natuurlijk definitief kwijt en dan moet de ventilatiewarmtepomp alsnog extra hard aan het werk. Daarnaast is het nodig om te kijken naar de warmte-afgiftepunten van het centrale verwarmingssysteem. Bij een ventilatiewarmtepomp wordt het verwarmingswater minder heet dan bij de traditionele cv-ketel en daar moeten de aanwezige radiatoren of vloerverwarming wel raad mee weten.

Bron: Bouw- en Installatie Hub